Quantum redactiones paginae "amo" differant

Content deleted Content added
YaganZ (disputatio | conlationes)
YaganZ (disputatio | conlationes)
curatura +loci
 
Linea 1:
{{caput|la|amo}} <!-- {{subst:PAGENAME}} -->
=={{-lingua-|la|amo}}==
 
==={{appellatio}}=== <!-- Appellatio et syllabificatio -->
:{{Audio|La-cls-amo.ogg|/amoːˈamoː/|{{la-cls-appellatio}}|la|amō}} <!-- Exemplum Latinum apellationis -->
:{{syllabae|a|mō|morph=am-o}} <!-- Exemplum syllabificationis -->
 
==={{notatio}}===
[[CategoryCategoria:Radice am|Amo]]
:← A lingua prisca Indoeuropaea ''*am-''. Vide [[:CategoryCategoria:Radice am|radicem ''am'']].
:Cf. am-ma (in ore infantium) etiam ac ma-ma (mamma, mater).
 
Linea 65:
 
==={{trans}}=== <!-- Translationes -->
{{trans-toptab|Sentire amorem pro aliquo}}|
* Anglice{{en}}: {{t+|en|love}}
* Bohemice{{cs}}: {{t+|cs|milovat}}
* Dacoromane{{ro}}: {{t+|ro|iubi}}
* Esperantice{{eo}}: {{t+|eo|ami}}
* Francogallice{{fr}}: {{t+|fr|aimer}}
* Germanice{{de}}: {{t+|de|lieben}}
*{{grc}}: {{t|grc|φιλέω}} {{qualifier|amare amice}}, {{t|grc|ἐράω}} {{qualifier|amare sexualiter}}
{{trans-mid}}
*{{es}}: {{t+|es|amar}}
* Graeca Antiqua: {{t|grc|φιλέω}} {{qualifier|amare amice}}, {{t|grc|ἐράω}} {{qualifier|amare sexualiter}}
* Hispanice{{it}}: {{t+|esit|amaramare}}
* Italice{{pt}}: {{t+|itpt|amareamar}}
* Lusitane{{ru}}: {{t+|ptru|любить|amarsc=Cyrl}}
}}
* Ruthenice: {{t+|ru|любить|sc=Cyrl}}
 
{{trans-bottom}}
{{caput|mul|amo}} <!-- {{subst:PAGENAME}} -->
{{discretiva}}
*{{nexus-d|ca}}
*{{nexus-d|eo}}
*{{nexus-d|es}}
*{{nexus-d|lad}}
*{{nexus-d|pt}}
==={{similes}}===
*{{nexus-d|it|amò}}
 
=={{affines}}== <!-- Formae affines -->
==={{-lingua-|es}}=== <!-- Divisio Hispanica -->
 
===={{pars|amo}}====
====={{proprietates}}=====
{{=cform=}} <!-- Exemplum Hispanicum coniugationis -->
{{coniug|es|amo|amar|1|sg|praes|ind|act}}
{{=cfin=}}
 
====={{appellatio}}===== <!-- Appellatio et syllabificatio -->
:{{Audio|Es-amo.ogg|[ˈamo]||es}} <!-- Exemplum Hispanicum apellationis -->
:{{syllabae|a|mo|morph=am-o}} <!-- Exemplum syllabificationis -->
 
==={{-lingua-|it}}=== <!-- Divisio Italica -->
 
===={{pars|amo}}====
====={{proprietates}}=====
{{=cform=}} <!-- Exemplum Italicum coniugationis -->
{{coniug|it|amo|amare|1|sg|praes|ind|act}}
{{=cfin=}}
 
====={{appellatio}}===== <!-- Appellatio et syllabificatio -->
:{{Audio|It-amo.ogg|/ˈamo/||it}} <!-- Exemplum Italicum apellationis -->
:{{syllabae|a|mo|morph=am-o}} <!-- Exemplum syllabificationis -->
 
==={{-lingua-|pt}}=== <!-- Divisio Lusitana -->
 
===={{pars|amo}}====
====={{proprietates}}=====
{{=cform=}} <!-- Exemplum Lusitanum coniugationis -->
{{coniug|pt|amo|amar|1|sg|praes|ind|act}}
{{=cfin=}}
 
====={{appellatio}}===== <!-- Appellatio et syllabificatio -->
:{{Audio|Pt-amo.ogg|[ˈɐmu]|{{pt-PT-appellatio}}|pt}} <!-- Exemplum Lusitanum apellationis -->
:{{syllabae|a|mo|morph=am-o}} <!-- Exemplum syllabificationis -->
 
=={{loci|la}}== <!-- Verba allata scriptorum / auctorum -->
{{chronologia|class=[[Marcus Terentius Varro]]<br />-116…-27|class2=[[Quintus Horatius Flaccus]]<br />-65…-8|class3=[[Publius Ovidius Naso|P. Ovidius Naso]]<br />-42…+18|class4=[[Lucius Annaeus Seneca]]<br />-3…+65|saec1=[[Petronius Arbiter]]<br />ca. 14-66|saec1.2=[[Marcus Valerius Martialis]]<br />40-103|saec2=[[Apuleius]]<br />ca. 125-170|saec14=[[Franciscus Petrarca]]<br />1304-1374}}
{{exempla|Latinitas Romana|
{{class}} ''(ca. 47-45 a.C.n.)''
*Praeterea cum sint ab eadem origine verborum vocabula dissimilia superiorum, quod simul habent casus et tempora, quo vocantur participia, et multa sint contraria ut '''amo''' amor, ceco secor, ab '''amo''' et eiusmodi omnibus verbis oriuntur praesens et futurum ut amans et amaturus, ab eis verbis tertium quod debet fingi praeteriti, in lingua Latina reperiri non potest: non ergo est analogia. —''De lingua Latina'' [[Marcus Terentius Varro|Varronis]] <ref name=Varro /><ref name=q />
 
{{class}} ''(ca. 41-40 a.C.n.)''
*num, tibi cum faucis urit sitis, aurea quaeris
:pocula? num esuriens fastidis omnia praeter
:pavonem rhombumque? tument tibi cum inguina, num, si
:ancilla aut verna est praesto puer, impetus in quem
:continuo fiat, malis tentigine rumpi?
:non ego: namque parabilem '''amo''' venerem facilemque. —''Sermonum / Satyrarum libri II'' [[Quintus Horatius Flaccus|Q. Horatii Flacci]] <ref name=Horatius /><ref name=q />
 
{{class}} ''(versio II, ca. 5 p.C.n.)''
*Tu mihi, tu certe, memini, Graecine, negabas
::uno posse aliquem tempore amare duas.
:per te ego decipior, per te deprensus inermis –
::ecce, duas uno tempore turpis '''amo'''!
:utraque formosa est, operosae cultibus ambae;
::artibus in dubio est haec sit an illa prior.
:pulchrior hac illa est, haec est quoque pulchrior illa;
::et magis haec nobis, et magis illa placet! —''Amores'' [[Publius Ovidius Naso|Ovidii Nasonis]] <ref name=Ovidius /><ref name=q />
 
{{class}}
*Quod ad duos amicos nostros pertinet, diversa via eundum est; alterius enim vitia emendanda, alterius frangenda sunt. Utar libertate tota. Non '''amo''' illum, nisi offendo. “Quid ergo?” inquis, “quadragenarium pupillum cogitas sub tutela tua continere? Respice aetatem eius iam duram et intractabilem. Non potest reformari; tenera finguntur.” —''Ad Lucilium epistulae morales'' [[Lucius Annaeus Seneca|Senecae]] <ref name=Seneca /><ref name=q />
 
{{saec1}}
*Diu vocem neuter invenit; nam puer etiam singultibus crebris amabile pectus quassaverat. O facinus inquam indignum, quod '''amo''' te quamvis relictus, et in hoc pectore, cum vulnus ingens fuerit, cicatrix non est. Quid dicis, peregrini amoris concessio? Dignus hac iniuria fui? —''Satyricon'' [[Petronius Arbiter|T. Petronii Arbitri]] <ref name=Petronius /><ref name=q />
 
{{saec1}} ''(ca. 85-102 p.C.n.)''
*Si credis mihi, Quinte, quod mereris,
:Natales, Ovidi, tuas Aprilis
:Ut nostras '''amo''' Martias Kalendas.
:Felix utraque lux diesque nobis
:Signandi melioribus lapillis!
:Hic vitam tribuit, sed hic amicum.
:Plus dant, Quinte, mihi tuae Kalendae. —''Epigrammata'' [[Marcus Valerius Martialis|M. Valerii Martialis]] <ref name=Martialis /><ref name=q />
}}
{{exempla|Latinitas postclassica|
{{saec2}} ''(ca. 170 p.C.n.)''
*Gratias egit marito iamque laetior animo: «Sed prius» inquit «centies moriar quam tuo isto dulcissimo conubio caream. '''Amo''' enim et efflictim te, quicumque es, diligo aeque ut meum spiritum, nec ipsi Cupidini comparo.» —''Metamorphoseon libri XI'' [[Apuleius|Apulei]] <ref name=Apuleius /><ref name=q />
}}
{{exempla|Latinitas humanistica|
{{saec14}}
*Sed quid horum omnium scire, quid ve de his loqui possum, peccator infelix et peccati mei pondus ac vincula circumferens, qui vel amore literarum amicum otio et literis locum '''amo''', vel fortasse odio quodam ex dissimilitudine morum orto populum fugio, et fortasse conscientia vite mee multiloquum testem vito? —''De vita solitaria'' [[Franciscus Petrarca|Petrarcae]] <ref name=Petrarca /><ref name=q />
}}
 
{{fontes|noref=|ref= <!-- Eventus <ref>…</ref> -->
<ref name=Apuleius>{{Apuleius|metamorph|5|6|7|BA|com=amo}}</ref>
<ref name=Horatius>{{Horatius|sermones|1|2|119|BA|com=amo}}</ref>
<ref name=Martialis>{{Martialis|Epigrammata|9|LII|3|BA|com=amo}}</ref>
<ref name=Ovidius>{{Ovidius|amores|2|10|4|BA|com=amo}}</ref>
<ref name=Petrarca>{{Petrarca|De vita solitaria|I|6|com=amo}}</ref>
<ref name=Petronius>{{Petronius||XCI|com=amo}}</ref>
<ref name=Seneca>{{Seneca|Lucilium|3|25|2|LL|com=amo}}</ref>
<ref name=Varro>{{Varro|8|XXXII|58|Latina|LL|com=amo}}</ref>
<ref name=q>''Vicicitatio:'' '''[[q:amo|amo]]'''.</ref>
}}