Victionarium

amare

Latine +/-

amārē +/-

Appellatio pronuntiatusque +/-

 API: /aˈmaːreː/(classice)
Syllabificatio phonetica: a·mā·rē — morphologica: amar-e

Adverbium +/-

amārē, comparativus: amārius, superlativus: amārissimē

  1. (Propriē): non dulci sapore.
  2. (Occurrit totum translatē): non dulci more, acerbē.

Usus +/-

Latinitas mediaevalis

saec. XIII.

  • Et eiecerunt eum ante fores, et egressus foras flevit amare et non habens consolationem. —Carmina Burana variorum auctorum (Carmina moralia et satirica, 44, II. fl.1230)

Translationes +/-

Non dulci saporedilatare ▼
Non dulci saporecollabi ▲

Discretiva

  amare dictio est in variis linguis:

Formae affines +/-

Latine +/-

amāre +/-

Proprietates grammaticales1 +/-
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
amāre secunda singularis praesens passiva imperativus amō (amāre)
amāre
—
 praesens activa infinitivus amō
Appellatio pronuntiatusque +/-
 API: /aˈmaːre/(classice)
Syllabificatio phonetica: a·mā·re — morphologica: am-are
Proprietates grammaticales2 +/-
Forma Modus flexurae originis
amāre casus vocativus singularis · genus masculinum adiectivi amārus
Appellatio pronuntiatusque +/-
 API: /aˈmaːre/(classice)
Syllabificatio phonetica: a·mā·re — morphologica: amar-e

Dacoromane +/-

amare +/-

Proprietates grammaticales +/-
Forma Modus flexurae originis
amare casus genitivus/dativus singularis · genus femininum adiectivi amar
amare casus nominativus/accusativus pluralis · genus femininum adiectivi amar
amare casus genitivus/dativus pluralis · genus femininum adiectivi amar
Appellatio pronuntiatusque +/-
 API: /aˈmare/
Syllabificatio phonetica: a·ma·re — morphologica: amar-e

Italice +/-

amare +/-

Proprietates grammaticales +/-
Forma Modus flexurae originis
amare forma pluralis · genus femininum adiectivi amaro
Appellatio pronuntiatusque +/-
amare API: /aˈmare/
Syllabificatio phonetica: a·ma·re — morphologica: amar-e

Hispanice +/-

amare +/-

Proprietates grammaticales +/-
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
amare prima singularis futurum activa coniunctivus amar †
amare tertia singularis futurum activa coniunctivus amar †
Appellatio pronuntiatusque +/-
 API: [aˈmaɾe]
Syllabificatio phonetica: a·ma·re — morphologica: am-are

Loci +/-

M. Tullius Cicero
-106…-43		Gaius Valerius Catullus
-87…-54		P. Ovidius Naso
-42…+18		Petronius Arbiter
ca. 14-66		C. Plinius Secundus
23-79		Marcus Valerius Martialis
40-103		Aulus Gellius
ca. 130-170		Aurelius Augustinus Hipponensis
354-430		Hildegardis Bingensis
1098-1179		Franciscus Petrarca
1304-1374		Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
class.class.class.IIIIIIVXIIXIVXVI

Latinitas Romana

class.

  • quid autem est amare, e quo nomen ductum amicitiae est, nisi velle bonis aliquem affici quam maximis, etiamsi ad se ex iis nihil redundet? —De finibus Ciceronis [1][2]

class.

  • Huc est mens deducta tua, mea Lesbia, culpa
atque ita se officio perdidit ipsa suo,
ut iam nec bene velle queat tibi, si optuma fias,
nec desistere amare, omnia si facias. —Carmina Catulli [3]

class.

  • quid, nisi cum multo Venerem confundere vino
praecepit lyrici Teïa Musa senis?
Lesbia quid docuit Sappho, nisi amare, puellas?
tuta tamen Sappho, tutus et ille fuit.
nec tibi, Battiade, nocuit, quod saepe legenti
delicias versu fassus es ipse tuas.
fabula iucundi nulla est sine amore Menandri,
et solet hic pueris virginibusque legi. —Tristias Ovidii Nasonis [4]

saec. I.

  • “Cum adhuc servirem, habitabamus in vico angusto; nunc Gavillae domus est. Ibi, quomodo dii volunt, amare coepi uxorem Terentii coponis: noveratis Melissam Tarentinam, pulcherrimum bacciballum.” —Satyricon T. Petronii Arbitri [5][2]

saec. I.

  • alterum genus culta amare et in his gigni, nullius effectus. illam esse milacem priorem, cuius lignum ad aures sonare diximus. —Naturalis historia Plinii [6][2]

saec. I.

  • Unice, cognato iunctum mihi sanguine nomen
Qui geris et studio corda propinqua meis;
Carmina cum facias soli cedentia fratri,
Pectore non minor es, sed pietate prior.
Lesbia cum lepido te posset amare Catullo,
Te post Nasonem blanda Corinna sequi.
Nec deerant zephyri, si te dare vela iuvaret;
Sed tu litus amas. Hoc quoque fratris habes. —Epigrammata M. Valerii Martialis [7][2]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • Ac propterea, oblitteratis et abolitis nativae pietatis elementis, quicquid ita educati liberi amare patrem atque matrem videntur, magnam fere partem non naturalis ille amor est, sed civilis et opinabilis. —Noctes Atticae A. Gellii [8][2]

saec. IV.

  • Quid ergo facile est? an amare colores, et voces, et placentas, et rosas, et corpora leniter mollia? haeccine amare facile est animae, in quibus nihil nisi aequalitatem ac similitudinem appetit, et paulo diligentius considerans, vix eius extremam umbram vestigiumque cognoscit; —De musica Augustini [9][2]

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

  • Vir qui secundum modum feminae cum alio viro peccaverit, amare contra Deum peccat, et contra coniunctionem illam qua Deus masculum et feminam coniuxit. —Scivias Hildegardis sive libri visionum ac revelationum Hildegardis [10]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

  • Disce amare atque optare meliora. Stultum est amare periculum suum, stultum optare quod nullo studio queri potest. Nempe si contra naturam formosus fieri studeas, nil ultra proficies quam ut deformior videare. —De remediis utriusque fortune Petrarcae [11][2]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Passio sumitur primo grammatice, iuxta rationem qua secundum vocem passivum dicitur verbum vel nomen; unde grammatici “amare” appellant verbum activum, “amari” vero passivum, cum secundum rei veritatem “amari” sit pati et moveri, “amare” sit agere et movere. —Summa terminorum metaphysicorum Iordani Bruni [12][2]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Marcus Tullius Cicero - De finibus bonorum et malorum libri quinque. (The Latin Library): Liber secundus. 24 [78] — amare
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 Vicicitatio: amare.
  3. ↑ Gaius Valerius Catullus, Carmina. 75. ad Lesbiam, versus 4 — amare (Bibliotheca Augustana)
  4. ↑ Publius Ovidius Naso - Tristias. Liber secundus, versus 365 — amare
  5. ↑ 5.0 5.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. LXI. — amare
  6. ↑ 6.0 6.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber XXIV, cap. 49, [83] — amare
  7. ↑ 7.0 7.1 Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber duodecimus. XLVI, versus 5 — amare
  8. ↑ 8.0 8.1 Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber duodecimus. Capitulum XII, [23] — amare
  9. ↑ 9.0 9.1 Aurelius Augustinus Hipponensis, De musica (Universitas Turicensis). Liber sextus. Caput XIV, p. 44. — amare
  10. ↑ Hildegardis Bingensis - Scivias Hildegardis sive libri visionum ac revelationum. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Liber secundus. Visio sexta — amare
  11. ↑ 11.0 11.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De remediis utriusque fortune. (Universitas Turicensis): Liber II. 1: [De deformitate corporis] — amare
  12. ↑ 12.0 12.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - Summa terminorum metaphysicorum (Universitas Turicensis): Cap. XVIII. [Passio.] — amare
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=amare&oldid=214641"