Victionarium

lego

Latine +/-

 
Lecturis salutem a Domino

legō (legere) +/-

Appellatio pronuntiatusque +/-

 API: /ˈle.goː/(classice)
Syllabificatio phonetica: le·gō — morphologica: leg-o

Notatio +/-

← Graeca Antiqua: λέγω (légo)

Verbum transitivum +/-

leg|ō, -ĕre, lēgī, lēctum [1][2]

  1. √ Colligō, colligere
    mala de ramis legere
  2. (Speciatim et saepissime, cum accusativo) oculis scripta percurrere, quasi verba colligendo.[1]
    librum legere

Coniugatio +/-

Verbum finitum

­
Thema Vox activa
leg- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. legō legam   legēbam legerem legam  
II. sing. legis legās lege! legēbās legerēs legēs legitō!
III. sing. legit legat   legēbat legeret leget legitō!
I. plur. legimus legāmus   legēbāmus legerēmus legēmus  
II. plur. legitis legātis legite! legēbātis legerētis legētis legitōte!
III. plur. legunt legant   legēbant legerent legent leguntō!
Thema Vox passiva
leg- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. legor legar   legēbar legerer legar  
II. sing. legeris legāris legere! legēbāris legerēris legēris legitor!
III. sing. legitur legātur   legēbātur legerētur legētur legitor!
I. plur. legimur legāmur   legēbāmur legerēmur legēmur  
II. plur. legiminī legāminī legiminī! legēbāminī legerēminī legēminī —
III. plur. leguntur legantur   legēbantur legerentur legentur leguntor!
Thema Vox activa
lēg- Tempus perfectum plusquam perfectum futurum
exactum
Persona indicativ. coniunct. indicativ. coniunct.
I. sing. lēgī lēgerim lēgeram lēgissem lēgerō
II. sing. lēgistī lēgeris lēgerās lēgissēs lēgeris
III. sing. lēgit lēgerit lēgerat lēgisset lēgerit
I. plur. lēgimus lēgerimus lēgerāmus lēgissēmus lēgerimus
II. plur. lēgistis lēgeritis lēgerātis lēgissētis lēgeritis
III. plur. lēgērunt lēgerint lēgerant lēgissent lēgerint

Verbum infinitum

Modus infinitivus participium
Tempus praesens perfectum futurum praesens perfectum futurum
Vox
activa 		legere lēgisse lēctūrum,
-am, -um esse 		legēns   lēctūrus,
-a, -um­
Vox
passiva 		legī lēctum,
-am, -um esse 		lēctum īrī   lēctus,
-a, -um 		 
Gerundium Gerundivum Supinum
legendī legendus, -a, -um lēctum lēctū

Dictiones derivatae +/-

Composita

Translationes +/-

Colligeredilatare ▼
Colligerecollabi ▲
Oculis scripta percurreredilatare ▼
Oculis scripta percurrerecollabi ▲

lēgō (lēgāre) +/-

Appellatio pronuntiatusque +/-

 API: /ˈleːgoː/(classice)
Syllabificatio phonetica: lē·gō — morphologica: leg-o

Notatio +/-

← Latine: lēx (lēgis)

Verbum transitivum +/-

lēg|ō, -āre, lēgāvī, lēgātum [3][4]

  1. √ Mittere aliquem ad quempiam nunciandi, petendi, indicendi gravia.[3]
  2. (Iur.) testamento relinquere.

Coniugatio +/-

Verbum finitum

­
Thema Vox activa
lēg- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. lēgō lēgem   lēgābam lēgārem lēgābō  
II. sing. lēgās lēgēs lēgā! lēgābās lēgārēs lēgābis lēgātō!
III. sing. lēgat lēget   lēgābat lēgāret lēgābit lēgātō!
I. plur. lēgāmus lēgēmus   lēgābāmus lēgārēmus lēgābimus  
II. plur. lēgātis lēgētis lēgāte! lēgābātis lēgārētis lēgābitis lēgātōte!
III. plur. lēgant lēgent   lēgābant lēgārent lēgābunt lēgantō!
Thema Vox passiva
lēg- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. lēgor lēger   lēgābar lēgārer lēgābor  
II. sing. lēgāris lēgēris lēgāre! lēgābāris lēgārēris lēgāberis lēgātor!
III. sing. lēgātur lēgētur   lēgābātur lēgārētur lēgābitur lēgātor!
I. plur. lēgāmur lēgēmur   lēgābāmur lēgārēmur lēgābimur  
II. plur. lēgāminī lēgēminī lēgāminī! lēgābāminī lēgārēminī lēgābiminī —
III. plur. lēgantur lēgentur   lēgābantur lēgārentur lēgābuntur lēgantor!
Thema Vox activa
lēgāv- Tempus perfectum plusquam perfectum futurum
exactum
Persona indicativ. coniunct. indicativ. coniunct.
I. sing. lēgāvī lēgāverim lēgāveram lēgāvissem lēgāverō
II. sing. lēgāvistī lēgāveris lēgāverās lēgāvissēs lēgāveris
III. sing. lēgāvit lēgāverit lēgāverat lēgāvisset lēgāverit
I. plur. lēgāvimus lēgāverimus lēgāverāmus lēgāvissēmus lēgāverimus
II. plur. lēgāvistis lēgāveritis lēgāverātis lēgāvissētis lēgāveritis
III. plur. lēgāvērunt lēgāverint lēgāverant lēgāvissent lēgāverint

Verbum infinitum

Modus infinitivus participium
Tempus praesens perfectum futurum praesens perfectum futurum
Vox
activa 		lēgāre lēgāvisse lēgātūrum,
-am, -um esse 		lēgāns   lēgātūrus,
-a, -um­
Vox
passiva 		lēgārī lēgātum,
-am, -um esse 		lēgātum īrī   lēgātus,
-a, -um 		 
Gerundium Gerundivum Supinum
lēgandī lēgandus, -a, -um lēgātum lēgātū

Dictiones derivatae +/-

Composita

Translationes +/-

Mittere ad quempiam nunciandidilatare ▼
Mittere ad quempiam nunciandicollabi ▲
Testamento relinqueredilatare ▼
Testamento relinquerecollabi ▲

Loci +/-

M. Tullius Cicero
-106…-43 		Petronius Arbiter ca.
14-66		Marcus Valerius Martialis
40–103		 Apuleius
ca. 125-170
antiq. class. II II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

  • Quid tibi ergo opera nostra opus est? num eloquentia Platonem superare possumus? evolve diligenter eius eum librum, qui est de animo: amplius quod desideres nihil erit. Feci mehercule, et quidem saepius; sed nescio quo modo, dum lego, adsentior, cum posui librum et mecum ipse de inmortalitate animorum coepi cogitare, adsensio omnis illa elabitur. —Tusculanae disputationes Ciceronis [5][6]

saec. I.

  • Diffusus hac contentione Trimalchio “amici,” inquit “et servi homines sunt et aeque unum lactem biberunt, etiam si illos malus fatus oppresserit. tamen me salvo cito aquam liberam gustabunt. ad summam, omnes illos in testamento meo manu mitto. Philargyro etiam fundum lego et contubernalem suam, Carioni quoque insulam et vicesimam et lectum stratum. nam Fortunatam meam heredem facio, et commendo illam omnibus amicis meis. et haec ideo omnia publico, ut familia mea iam nunc sic me amet tamquam mortuum.” —Satyricon T. Petronii Arbitri [7][6]

saec. I.  (ca. 85–102 p.C.n.)

  • Candidius nihil est te, Caeciliane. Notavi:
Si quando ex nostris disticha pauca lego,
Protinus aut Marsi recitas aut scripta Catulli.
Hoc mihi das, tamquam deteriora legas,
Ut conlata magis placeant mea? Credimus istud:
Malo tamen recites, Caeciliane, tua. —Epigrammata M. Valerii Martialis [8][6]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 158 p.C.n.)

  • Quod si magnum putarem caducum deicere, quid opus carmine fuit, cum incensus gagates lapis, ut apud physicos lego, pulchre et facile hunc morbum exploret, cuius odore etiam in venaliciis vulgo sanitatem aut morbum venalium experiantur? —Apologia sive Pro se de magia liber Apulei [9]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. III, p. 54 — “LĔGO, lĕgis, lēgi, lectum, lĕgere, a.”
  2. ↑ 2.0 2.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — 2. lego, lēgī, lēctum, ere (λέγω) (tom. 2, p. 606)
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. III, p. 53 — “LEGO, as, āvi, ātum, are, a.”
  4. ↑ 4.0 4.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — 1. lēgo, āvī, ātum, āre (v. lex) (tom. 2, p. 606)
  5. ↑ 5.0 5.1 Marcus Tullius Cicero - Tusculanae disputationes. (The Latin Library): Liber primus. XI. [24] — lego
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Vicicitatio: lego.
  7. ↑ 7.0 7.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. LXXI. — lego
  8. ↑ 8.0 8.1 Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber secundus. LXXI, versus 2 — lego
  9. ↑ Apuleius - Apologia sive Pro se de magia liber. (Bibliotheca Augustana): Pagina 3. Sectio 45. Versus 4 — lego
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=lego&oldid=224758"