amatorem

Discretiva

amatorem dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
amātōrem	casus accusativus singularis	substantivi amātor

Appellatio pronuntiatusque

API: /amaːˈtoːrem/

(classice)

Syllabificatio phonetica: a·mā·tō·rem — morphologica: amator-em

Usus

Latinitas mediaevalis

saec. XIII.

• Que me dicit deceptorem

et non fidum amatorem,

quam amabam, dimisisse

et ad alteram transisse! —Carmina Burana variorum auctorum (Carmina amatoria, 117, 2. fl.1230)

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

Titus Livius -58/+17

Lucius Annaeus Seneca -3/+65

Petronius Arbiter ca. 14-66

M. Fabius Quintilianus ca. 35-100

Decimus Iunius Iuvenalis 100-128

Hildegardis Bingensis 1098-1179

Franciscus Petrarca 1304-1374

antiq.

class.

class.

class.

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.

• quae ab ira differt, estque aliud iracundum esse, aliud iratum, ut differt anxietas ab angore (neque enim omnes anxii, qui anguntur aliquando, nec, qui anxii, semper anguntur), ut inter ebrietatem et ebriositatem interest, aliudque est amatorem esse, aliud amantem. —Tusculanae disputationes Ciceronis

class.

• Tum illam infra eum accubantem negasse umquam vidisse quemquam securi ferientem, et pervelle id videre. Hic indulgentem amatorem unum ex illis miseris attrahi iussum securi percussisse. —Ab urbe condita Titi Livii

class.

• Gratus est, quia expedit? Ergo et quantum expedit? Non recipit sordidum virtus amatorem; soluto ad illam sinu veniendum est. —De beneficiis Senecae

saec. I.

• Accedebat huc, quod neque Tryphaena me alloquebatur tanquam familiarem et aliquando gratum sibi amatorem, nec Giton me aut tralaticia propinatione dignum iudicabat, aut quod minimum est, sermone communi vocabat, credo, veritus ne inter initia coeuntis gratiae recentem cicatricem rescinderet. —Satyricon T. Petronii Arbitri

saec. I.

• Ac si reperias grammaticum veterum amatorem, neget quicquam ex Latina ratione mutandum, quia, cum sit apud nos casus ablatiuus, quem illi non habent, parum conveniat uno casu nostro, quinque Graecis uti: quin etiam laudet virtutem eorum qui potentiorem facere linguam Latinam studebant nec alienis egere institutis fatebantur: —Institutio oratoria Quintiliani

Latinitas postclassica

saec. II.

• spondet amatorem tenerum vel divitis orbi

testamentum ingens calidae pulmone columbae

tractato Armenius vel Commagenus haruspex;

pectora pullorum rimabitur, exta catelli

interdum et pueri; faciet quod deferat ipse. —Saturae D. Iuni Iuvenalis

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

• Sic castitas abiicit omnem spurcitiam in pulcherrimis desideriis: anhelans ad dulcissimum amatorem suum, qui est suavissimus et amantissimus odor omnium bonorum, in deliciis cunctarum virtutum, virtutis constantiae ab amatoribus suis aspiciendus in timore et pulchritudine animae. —Scivias Hildegardis sive libri visionum ac revelationum Hildegardis

Latinitas humanistica

saec. XIV.

• Hunc virum, in actu perpetuo armatos inter exercitus educatum, fuisse otii quotiens posset et solitudinis amatorem constat, idque ita esse, si aliunde nescirem, vulgata eius illa vox indicat, «nunquam se minus otiosum quam cum otiosus, nec minus solum quam cum solus esset»: vox a Catone Censorio primum scripta, deinde a Marco Tullio copiosius laudata, «que declarat illum et in otio de negotiis cogitare, et in solitudine secum loqui solitum». —De viris illustribus Petrarcae