Discretiva

  currunt dictio est in variis linguis:

Formae affines +/-

Latine +/-

Proprietates grammaticales +/-

Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
currunt tertia pluralis praesens activa indicativus currō (currere)

Appellatio pronuntiatusque +/-

 API: /ˈkur.runt/(classice)
Syllabificatio phonetica: cur·runt — morphologica: curr-unt

Loci +/-

Quintus Horatius Flaccus -65/-8Titus Livius -58/+17Marcus Terentius Varro
-47…-45
Vitruvius ca. -30/-22Lucius Annaeus Seneca -3/+65Petronius Arbiter
ca. 14-66
C. Plinius Secundus 23-79M. Fabius Quintilianus ca. 35-100Decimus Iunius Iuvenalis
100-128
Apuleius ca. 125-170Isidorus Hispalensis
560-636
Hildegardis Bingensis
1098-1179
Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
class.class.class.class.IIIIIIIIVIIXIIXVI

Latinitas Romana

class.

  • tu quamcumque deus tibi fortunaverit horam
grata sume manu neu dulcia differ in annum,
ut quocumque loco fueris vixisse libenter
te dicas; nam si ratio et prudentia curas,
non locus effusi late maris arbiter aufert,
caelum, non animum mutant, qui trans mare currunt.
strenua nos exercet inertia: navibus atque
quadrigis petimus bene vivere. quod petis, hic est,
est Ulubris, animus si te non deficit aequus. —Epistularum libri II Q. Horatii Flacci [1][2]

class.

  • Intra vallum deinde caedes magis quam proelium esse. Tumultus e castris et in urbem penetrat; tamquam Veiis captis, ita pavidi Veientes ad arma currunt. Pars Sabinis eunt subsidio, pars Romanos toto impetu intentos in castra adoriuntur. —Ab urbe condita Titi Livii [3][2]

class.

  • Terminalia, quod is dies anni extremus constitutus; duodecimus enim mensis fuit Februarius et quom intercalatur, inferiores quinque dies duodecimo demuntur mense. Equiria ab equorum cursu; eo die enim ludis currunt in Martio Campo. —De lingua Latina Varronis [4]

class.

  • cunei spectaculorum in theatro ita dividantur, uti anguli trigonorum, qui currunt circum curvaturam circinationis, dirigant ascensus scalasque inter cuneos ad primam praecinctionem; supra autem alternis itineribus superiores cunei medii dirigantur. —De architectura Vitruvii [5][2]

saec. I.

  • Habemus autem quaedam angustiora receptacula animae per quae nihil amplius quam meat, quaedam patentiora in quibus colligitur et unde dividitur in partes. Sic hoc totum terrarum omnium corpus et aquis, quae vicem sanguinis tenent, et ventis, quos nihil aliud quis quam animam vocaverit, pervium est. Haec duo aliubi currunt, aliubi consistunt. —Naturales quaestiones Senecae [6][2]

saec. I.

  • Cum deinde diligentius exploraremus, qui homines inhabitarent nobile solum, quodve genus negotiationis praecipue probarent post attritas bellis frequentibus opes, O mi inquit hospites, si negotiatores estis, mutate propositum aliudque vitae praesidium quaerite. Sin autem urbanioris notae homines sustinetis semper mentiri, recta ad lucrum curritis. —Satyricon T. Petronii Arbitri [7][2]

saec. I.

  • equarum iubas tondere praecipiunt, ut asinorum coitum patiantur humilitate; comantes enim gloria superbire. a coitu solae animalium currunt exadversus aquilonem austrumve, prout marem aut feminam concepere. —Naturalis historia Plinii [8]

saec. I.

  • Sunt et illa discrimina, quod rhythmis libera spatia, metris finita sunt, et his certae clausulae, illi, quomodo coeperant, currunt usque ad μεταβολήν, id est transitum ad aliud rhythmi genus, et quod metrum ut verbis modo, rhythmos etiam ut corporis motu est. —Institutio oratoria Quintiliani [9][2]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • interdum et ferro subitus grassator agit rem:
armato quotiens tutae custode tenentur
et Pomptina palus et Gallinaria pinus,
sic inde huc omnes tamquam ad vivaria currunt.
qua fornace graves, qua non incude catenae?
maximus in vinclis ferri modus, ut timeas ne
vomer deficiat, ne marra et sarcula desint. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [10][2]

saec. II.

  • Ecce lapis Parius in Dianam factus tenet libratam totius loci medietatem, signum perfecte luculentum, veste reflatum, procursu vegetum, introeuntibus obvium et maiestate numinis venerabile; canes utrimquesecus deae latera muniunt, qui canes et ipsi lapis erant; his oculi minantur, aures rigent, nares hiant, ora saeviunt, et sicunde de proximo latratus ingruerit, eum putabis de faucibus lapidis exire, et in quo summum specimen operae fabrilis egregius ille signifex prodidit, sublatis canibus in pectus arduis pedes imi resistunt, currunt priores. —Metamorphoseon libri XI Apulei [11][2]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Pedites autem aiunt propterea pede currere, quia pedibus curritur mortalitati. Ob hoc a superiore parte currunt ad inferiora, id est, ab Oriente ad Occidentem, quia mortales oriuntur, et occidunt. Nudi currunt, quia et homini in saeculo nullae reliquiae sunt. Recto spatio currunt, quia inter vitam et mortem nihil distat. Sed haec propterea fingunt, ut vanitates suas et sacrilegia excusare conentur. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [12]

saec. XII.

  • Sol autem finito die in occidente descendit, sicut et genua hominum cum pedibus super terram currunt. Ad vesperum etiam iocunditas diei in taedium ducitur, nec homo in luce diei tunc gaudet, sed taedium dormiendo habet. —Liber divinorum operum simplicis hominis Hildegardis [13]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Proportionalem divisionem differre a diebus ad quartas dierum et ad duodenas, est vanum et falsum; unde si distinctio facierum signorum, quam faciunt astronomi, est ad rem aliquam, certe non est ad istam et ad eas quae ex ista proficiscuntur et eodem ordine currunt, de quibus infra dicemus. —De principiis rerum elementis et causis Iordani Bruni [14][2]

Fontes

  1. 1.0 1.1 Quintus Horatius Flaccus - Epistularum libri II. (Bibliotheca Augustana): Liber I. Epistula XI. Versus 27  — currunt
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 Vicicitatio: currunt.
  3. 3.0 3.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (The Latin Library): Liber II, caput 53, [2] — currunt
  4. Marcus Terentius Varro - De lingua Latina. Liber sextus, III. p. 13 — currunt
  5. 5.0 5.1 De architectura libri decem Vitruvii, (F. Krohn, Lipsiae 1912). Bibliotheca Augustana. Liber quintus, 6. [2] — currunt
  6. 6.0 6.1 Lucius Annaeus Seneca - Naturales quaestiones. (Universitas Turicensis):  Tomus / Liber VI. 14, versus 1 — currunt
  7. 7.0 7.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. CXVI. — currite
  8. Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber decimus, cap. 83, [180] — currunt
  9. 9.0 9.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber nonus, IV. [50] — currunt
  10. 10.0 10.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura III, versus 308 — currunt
  11. 11.0 11.1 Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber II. Capitulum IV. Versus 5 — currunt
  12. Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XVIII. Caput XL. [1] — currunt
  13. Hildegardis Bingensis - Liber divinorum operum simplicis hominis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Pars prima. Visio quarta, XCV — currunt
  14. 14.0 14.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De principiis rerum elementis et causis (Universitas Turicensis): Cap. : De tempore.  — currunt