Discretiva

  formicis dictio est in variis linguis:

Formae affines

+/-

Proprietates grammaticales

+/-
Forma Modus flexurae originis
formīcīs casus dativus pluralis substantivi formīca
formīcīs casus ablativus pluralis substantivi formīca

Appellatio pronuntiatusque

+/-
 API: /forˈmiːkiːs/(classice)
Syllabificatio phonetica: for·mī·cīs — morphologica: formic-is

Loci

Lucius Annaeus Seneca
-3…+65
L. Iunius Moderatus Columella
ca. 4-70
C. Plinius Secundus
23-79
C. Suetonius Tranquillus
ca. 70-150
Franciscus Petrarca
1304-1374
Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
antiq. class. II II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.

  • Si quis  formicis  det intellectum hominis, nonne et illae unam aream in multas provincias divident? Cum te in illa vere magna sustuleris; quoties videbis exercitus subrectis ire vexillis et quasi magnum aliquid agatur, equitem modo ulteriora explorantem, modo a lateribus affusum, libebit dicere: “It nigrum campis agmen”: formicarum iste discursus est, in angusto laborantium. Quid illis et nobis interest nisi exigui mensura corpusculi? —Naturales quaestiones Senecae [1]

saec. I.

  • Quid quod plurimum interest ut malleolus, qui deponitur, ea parte qua est a matre decisus, coalescat, et celeriter cicatricem ducat? Nam si id factum non est, velut per fistulam ita per apertam vitis medullam nimius umor trahitur, idemque truncum cavat; unde  formicis  aliisque animalibus, quae putrefaciunt crura vitium, latebrae praebentur. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae [2][3]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

  • etiam  formicis , animali minimo, inesse sensum eius ferunt abicique gustatas fruges nec postea repeti. et hoc tale tantumque omnibus tricenis diebus malum in muliere existit et trimenstri spatio largius, quibusdam vero saepius mense, sicut aliquis numquam. sed tales non gignunt, quando haec est generando homini materia, germine e maribus coaguli modo hoc in sese glomerante, quod deinde tempore ipso animatur corporaturque. —Naturalis historia Plinii [4][3]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • erat ei in oblectamentis serpens draco, quem ex consuetudine manu sua cibaturus cum consumptum a  formicis  invenisset, monitus est ut vim multitudinis caveret. rediens ergo propere Campaniam Asturae in languorem incidit, quo paulum levatus Cerceios pertendit. ac ne quam suspicionem infirmitatis daret, castrensibus ludis non tantum interfuit, sed etiam missum in harenam aprum iaculis desuper petit; statimque latere convulso et, ut exaestuarat, afflatus aura in graviorem recidit morbum. —De vita Caesarum C. Suetoni Tranquilli [5][3]

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1343 p.C.n.)

  • Platonis apes adiciunt et formicas Mide. Sed de Platone cum de eloquentia loquebamur diximus. Midas vero phryx infans dormiens inventus est  formicis  in os eius tritici grana congerentibus. Ditissimum futurum aruspices responderunt. Ego potius edacissimum respondissem. Sed responsum illud fortune comprobavit exitus, ut scriptoribus rerum placet. —Rerum memorandarum libri Petrarcae [6][3]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Hic naturam intelligo complexionem seu naturalem facultatem. Sic concessum est deos ab eo quo fuerunt omnem habuisse, cui nihil addi neque adimi possit, cognitionem. In animantibus quoque, quorum spiritus non omnino est immersus in materia, idem est videre, ut in apibus et  formicis , quae sine experientia et usu et tempore innatam videntur habere rerum pro sua specie conservanda cognitionem. —Summa terminorum metaphysicorum Iordani Bruni [7][3]

Fontes

  1. Lucius Annaeus Seneca - Naturales quaestiones. (The Latin Library):  Tomus / Liber I. XII, versus 10 — formicis
  2. 2.0 2.1 Lucius Iunius Moderatus Columella - De re rustica - Libri XII. ed. V. Lundström. Anno 1902-1917. (The Latin Library): Liber tertius. Caput XVIII. [5]  — formicis
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Vicicitatio: formicis.
  4. 4.0 4.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber septimus, cap. 13, [65] — formicis
  5. 5.0 5.1 Gaius Suetonius Tranquillus - De vita Caesarum libri VIII. (Bibliotheca Augustana): Liber tertius. Tiberius. LXXII. [2] — formicis
  6. 6.0 6.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - Rerum memorandarum libri. (Universitas Turicensis): Liber IV. 98: [1] — formicis
  7. 7.0 7.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - Summa terminorum metaphysicorum. (Universitas Turicensis): Cap. Intellectus seu idea. [Motus.] — formicis