Discretiva

  modorum dictio est in variis linguis:

Formae affines

+/-

Proprietates grammaticales

+/-
Forma Modus flexurae originis
modōrum casus genitivus pluralis substantivi modus

Appellatio pronuntiatusque

+/-
 API: /moˈdoːrum/(classice)
Syllabificatio phonetica: mo·dō·rum — morphologica: mod-orum

Loci

+/-
M. Tullius Cicero
-106…-43
Marcus Terentius Varro
-116…-27
M. Fabius Quintilianus
ca. 35-100
Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius
ca. 480-525
Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
antiq. class.class. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (55 a.C.n. / 699 a.u.)

  • Itaque non solum verbis arte positis moventur omnes, verum etiam numeris ac vocibus. Quotus enim quisque est qui teneat artem numerorum ac modorum? At in eis si paulum modo offensum est, ut aut contractione brevius fieret aut productione longius, theatra tota reclamant. Quid, hoc non idem fit in vocibus, ut a multitudine et populo non modo catervae atque concentus, sed etiam ipsi sibi singuli discrepantes eiciantur? —De oratore Ciceronis [1][2]

class.  (ca. 37 a.C.n.)

  • Item dicuntur qui vecturis vivunt velaturam facere. Certe, inquit Fundanius, aliut pastio et aliut agri cultura, sed adfinis et ut dextra tibia alia quam sinistra, ita ut tamen sit quodam modo coniuncta, quod est altera eiusdem carminis modorum incentiva, altera succentiva. —De agricultura Varronis [3][2]

saec. I.  (ca. 90-96 p.C.n.)

  • Causam finit Apollodorus, ut interpretatione Valgi discipuli eius utar, ita: «causa est negotium omnibus suis partibus spectans ad quaestionem», aut: «causa est negotium cuius finis est controversia.» Ipsum deinde negotium sic finit: «negotium est congregatio personarum locorum temporum causarum modorum casuum factorum instrumentorum sermonum scriptorum et non scriptorum». —Institutio oratoria Quintiliani [4][2]

Latinitas postclassica

saec. VI.

  • Quorum, non ut intelligentiam solummodo ratio comprehendatur, verum oculis quoque forma possit agnosci, ab antiquis tradita musicis descriptio supponenda est; sed quoniam per singulos modos a veteribus musicis unaquaeque vox diversis notulis insignita est, descriptio prius notularum videtur esse ponenda, ut his primum per se cognitis in modorum descriptione facilis possit esse dispectio. —De institutione musica Boetii [5][2]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Modorum quoque quibus termini adiiciuntur plurimi, et innumeri occurrere tibi poterunt dummodo fueris in agitatione Clavis magni peritus (illa quippe fons est omnium inventionum) eos qui nobis commodiores visi sunt in diversis locis diversos explicamus. Modum unicum quo ad nostra usque tempora usi sunt antiqui prorsus contemnimus, quia laboriosus est multamque requirit exercitationem, nec certae est ab omnibus assequutionis. —Ars memoriae Iordani Bruni [6][2]

Fontes

  1. 1.0 1.1 Marcus Tullius Cicero - De oratore. (The Latin Library): Liber tertius. 149 [196] — modorum
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Vicicitatio: modorum.
  3. 3.0 3.1 Marcus Terentius Varro - De re rustica / de agricultura. (Loeb Classical Library, Londinio MCMXXXIV). Latin Library: Liber primus, II. — modorum
  4. 4.0 4.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber tertius, V. [17] — modorum
  5. 5.0 5.1 Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius - De institutione musica libri quinque. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1844-1864. (Universitas Turicensis):  Liber IV.  Pagina 1278D.  Caput XIV. — modorum
  6. 6.0 6.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - Ars memoriae. (Universitas Turicensis): Tertia pars. Cap. V. [Capita] — modorum