Discretiva

  probanda dictio est in variis linguis:

Formae affines +/-

Latine +/-

probanda +/-

Proprietates grammaticales +/-
Forma Modus flexurae originis
probanda casus nominativus singularis · genus femininum gerundivi probandus
probanda casus vocativus singularis · genus femininum gerundivi probandus
probanda casus nominativus pluralis · genus neutrum gerundivi probandus
probanda casus accusativus pluralis · genus neutrum gerundivi probandus
probanda casus vocativus pluralis · genus neutrum gerundivi probandus
Appellatio +/-
 API: /proˈban.da/(classice)
Syllabificatio phonetica: pro·ban·da — morphologica: prob-and-a

probandā +/-

Proprietates grammaticales +/-
Forma Modus flexurae originis
probandā casus ablativus singularis · genus femininum gerundivi probandus
Appellatio +/-
 API: /proˈbandaː/(classice)
Syllabificatio phonetica: pro·ban·dā — morphologica: prob-and-a

Loci +/-

M. Tullius Cicero
-106…-43
Titus Livius
-58…+17
P. Ovidius Naso
-42…+18
Phaedrus
ca. -10…+60
Lucius Annaeus Seneca
-3…+65
L. Iunius Moderatus Columella
ca. 4-70
M. Fabius Quintilianus
ca. 35-100
Aulus Gellius
ca. 130-180
antiq. class.class.class. IIII II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (46 a.C.n. / 708 a.u.)

  • itaque et sensibus probanda multa sunt, teneatur modo illud, non inesse in is quicquam tale quale non etiam falsum nihil ab eo differens esse possit – sic quidquid acciderit specie probabile, si nihil se offeret quod sit probabilitati illi contrarium, utetur eo sapiens, ac sic omnis ratio vitae gubernabitur. —Lucullus Ciceronis [1]

class.

  • Petentibus, ut ex instituto ad sarta tecta exigenda et ad opera quae locassent probanda anni et sex mensum tempus prorogaretur, Cn. Tremellius tribunus, quia lectus non erat in senatum, intercessit. —Ab urbe condita Titi Livii [2][3]

class.  (versio II, 17/18 p.C.n.)

  • hic locus exiguus, qui sustinet Atria Vestae,
tunc erat intonsi regia magna Numae;
forma tamen templi, quae nunc manet, ante fuisse
dicitur, et formae causa probanda subest.
Vesta eadem est et terra: subest vigil ignis utrique:
significant sedem terra focusque suam. —Fasti Ovidii Nasonis [4]

saec. I.  (ca. 45 p.C.n.)

  • Utilius homini nihil est quam recte loqui:
Probanda cunctis est quidem sententia,
Sed ad perniciem solet agi sinceritas.
Cum se ferarum regem fecissit leo
Et aequitatis vellet famam consequi,
A pristina deflexit consuetudine
Atque inter illas tenui contentus cibo
Sancta incorrupta iura reddebat fide.
Postquam labare coepit paenitentia, *** —Fabulae Phaedri [5][3]

saec. I.

  • “Si quis,” inquit, “recta habet et honesta decreta, hic ex supervacuo monetur.” Minime; nam hic quoque doctus quidem est facere quae debet, sed haec non satis perspicit. Non enim tantum adfectibus inpedimur, quo minus probanda faciamus, sed inperitia inveniendi quid quaeque res exigat. Habemus interdum compositum animum, sed residem et inexercitatum ad inveniendam officiorum viam, quam admonitio demonstrat. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae [6]

saec. I.

  • Verum suburbanis locis, ubi a matre pulli non exiguis pretiis veneunt, probanda est aestiva educatio. Semper autem, cum supponuntur ova, considerari debet, ut luna crescente a decima usque ad quintamdecimam id fiat. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae [7]

saec. I.  (ca. 90-96 p.C.n.)

  • Traditum fere est argumentum oportere esse confessum; dubiis enim probari dubia qui possunt? Quaedam tamen quae in alterius rei probationem ducimus ipsa probanda sunt. «Occidisti virum; eras enim adultera». Prius de adulterio convincendum est, ut, cum id coeperit esse pro certo, fiat incerti argumentum. «Spiculum tuum in corpore occisi inventum est». Negat suum: ut probationi prosit, probandum est. —Institutio oratoria Quintiliani [8]

saec. I.  (ca. 90-96 p.C.n.)

  • Haec propositio aut confessa est ut proxima, aut probanda, ut: «qui beatam vitam vivere volet, philosophetur oportet», non enim conceditur; cetera sequi nisi confirmata prima parte non possunt. Item adsumptio interim confessa est, ut: «omnes autem volunt beatam vitam vivere», interim probanda ut illa: «quod est dissolutum sensu caret», cum soluta corpore anima an sit inmortalis vel ad tempus certum maneat sit in dubio. Quod adsumptionem alii, rationem alii vocant. —Institutio oratoria Quintiliani [9]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 170-177 p.C.n.)

  • Praeter venustatem autem rerum atque verborum in duobus libris nequaquam parem in hoc equidem soleo animum attendere, quod, quae Menander praeclare et apposite et facete scripsit, ea Caecilius, ne qua potuit quidem, conatus est enarrare, sed quasi minime probanda praetermisit et alia nescio qua mimica inculcavit et illud Menandri de vita hominum media sumptum, simplex et verum et delectabile, nescio quo pacto omisit. —Noctes Atticae A. Gellii [10]

Fontes

  1. Marcus Tullius Cicero - Lucullus. (Bibliotheca Augustana): [99] — probanda
  2. 2.0 2.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber XLV, caput 15, [12583:90.15] — probanda
  3. 3.0 3.1 3.2 Vicicitatio: probanda.
  4. Publius Ovidius Naso - Fasti (versio II, 17/18). (Bibliotheca Augustana): Liber sextus, Iunius, versus 266 — probanda
  5. 5.0 5.1 Phaedrus Augusti libertus, Liber Fabularum. (Universitas Turicensis): Liber 4, cap. De leone regnante. Versus 2 — probanda
  6. Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (Universitas Turicensis):  Tomus / Liber 15. 94 — probanda
  7. Lucius Iunius Moderatus Columella - De re rustica - Libri XII. ed. V. Lundström. Anno 1902-1917. (Universitas Turicensis): Liber octavus. Caput 5  — putator
  8. Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber quintus, XII. [2] — probanda
  9. Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber quintus, XIV. [13] — probanda
  10. Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber secundus. Capitulum XXIII, [12] — probanda