Solum sagina Latine
ab hac subpagina tractatur.
Vide etiam s.v.
Sagina.

sagīna

+/-

Appellatio pronuntiatusque

+/-
 API: /saˈgiːna/(classice)
Syllabificatio phonetica: sa·gī·na — morphologica: sagin-a

Nomen substantivum

+/-

sagīn|a, -ae fem. [1][2][3][4][5]

  1. Actio pinguefaciendi animalium.
  2. Cibus, quo quis pinguis fit.[1]
  3. Pinguedo ex copia cibi.[1]
  4. Animal sagina pinguefactum.[1]
  5. Locus, in quo animalia saginantur.[1]
  6. Cibi valentiores, quibus gladiatores alebantur.[1]

Declinatio

+/-
f. sing. plur.
nom. sagīna sagīnae I
gen. sagīnae sagīnārum II
dat. sagīnae sagīnīs III
acc. sagīnam sagīnās IV
abl. sagīnā sagīnīs VI
voc. sagīna sagīnae V

Dictiones derivatae

+/-

Collocationes

Translationes

+/-
Actio pinguefaciendi animaliumdilatare ▼
Actio pinguefaciendi animaliumcollabi ▲
Cibus, quo quis pinguis fitdilatare ▼
Cibus, quo quis pinguis fitcollabi ▲
Animal sagina pinguefactumdilatare ▼
Animal sagina pinguefactumcollabi ▲
Locus, in quo animalia saginanturdilatare ▼
Locus, in quo animalia saginanturcollabi ▲
Cibi valentiores, quibus gladiatores alebanturdilatare ▼
Cibi valentiores, quibus gladiatores alebanturcollabi ▲

Discretiva

  sagina dictio est in variis linguis:

Dictiones similes

+/-

Formae affines

+/-

sagīnā

+/-
Proprietates grammaticales
+/-
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
sagīnā secunda singularis praesens activa imperativus sagīnō (sagīnāre)
Forma Modus flexurae originis
sagīnā casus ablativus singularis substantivi sagīna
Appellatio pronuntiatusque
+/-
 API: /saˈgiːnaː/(classice)
Syllabificatio phonetica: sa·gī·nā — morphologica: sagin-a

Loci

+/-
M. Tullius Cicero
-106…-43
Marcus Terentius Varro
-116…-27
Lucius Annaeus Seneca
-3…+65
L. Iunius Moderatus Columella
ca. 4-70
M. Fabius Quintilianus
ca. 35-100
P. Cornelius Tacitus
ca. 55-117
Decimus Iunius Iuvenalis
ca. 60-130
Isidorus Hispalensis
560-636
antiq. class.class.class. II IIII III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class. (59 a.C.n.)

  • Hoc testimonium est? Nuper epulati, paulo ante omni largitione saturati Pergameni, quod Mithridates qui multitudinem illam non auctoritate sua, sed sagina tenebat se velle dixit, id sutores et zonarii conclamarunt. Hoc testimonium est civitatis? Ego testis a Sicilia publice deduxi; verum erant ea testimonia non concitatae contionis, sed iurati senatus. —Pro L. Valerio Flacco oratio Ciceronis [6][7]

class. (ca. 37 a.C.n.)

  • Horum greges Scipio Metellus et M. Seius habent magnos aliquot. Merula, Seius, inquit, ita greges comparavit anserum, ut hos quinque gradus obseruaret, quos in gallinis dixi. Hi sunt de genere, de fetura, de ovis, de pullis, de sagina. Primum iubebat servum in legendo observare ut essent ampli et albi, quod plerumque pullos similes sui faciunt. —De agricultura Varronis [8][7]

class.

  • Aeque luctatores et totam oleo ac luto constantem scientiam expello ex his studiis liberalibus; aut et unguentarios recipiam et cocos et ceteros voluptatibus nostris ingenia accommodantes sua. Quid enim, oro te, liberale habent isti ieiuni vomitores, quorum corpora in sagina, animi in macie et veterno sunt? —Ad Lucilium epistulae morales Senecae [9]

saec. I.

  • Mox ubi quattuor mensium facti sunt, farturae maximus quisque destinatur, quoniam tenera aetas praecipue habetur ad hanc rem aptissima: et est facilis harum avium sagina: nam praeter polentam et pollinem ter die nihil sane aliud dari necesse est, dummodo large bibendi potestas fiat, nec vagandi facultas detur, sintque calido et tenebricoso loco: quae res ad creandas adipes multum conferunt. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae [10][7]

saec. I.

  • Sed quemadmodum forensibus certaminibus exercitatos et quasi militantes reficit ac reparat haec velut sagina dicendi, sic adolescentes non debent nimium in falsa rerum imagine detineri et inanibus simulacris usque adeo, ut difficilis ab his digressus sit, assuescere, ne ab illa, in qua prope consenuerunt, umbra vera discrimina velut quendam solem reformident. —Institutio oratoria Quintiliani [11][7]

Latinitas postclassica

saec. II. (ca. 105/110 p.C.n.)

  • torpebat Vitellius et fortunam principatus inerti luxu ac prodigis epulis praesumebat, medio diei temulentus et sagina gravis, cum tamen ardor et vis militum ultro ducis munia implebat, ut si adesset imperator et strenuis vel ignavis spem metumve adderet. —Historiae P. Cornelii Taciti [12][7]

saec. II. (ca. 100/128 p.C.n.)

  • itur ad Atriden. tum Picens ‹accipe› dixit
‹privatis maiora focis. genialis agatur
iste dies. propera stomachum laxare sagina
et tua servatum consume in saecula rhombum.
ipse capi voluit.› quid apertius? et tamen illi
surgebant cristae. nihil est quod credere de se
non possit cum laudatur dis aequa potestas. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [13][7]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Corpulentus, quod sit corpore validus et lentis carnibus. Crassus, a sagina corporis, a creando carnes. Comesor, a comedendo satis. Est enim gulae ac ventri inmoderate deditus. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [14][7]

Fontes

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. IV (R-S) / Tom. IV (T-Z), p. 194 — “SĂGĪNA, æ, f. 1.”
  2. 2.0 2.1 Freund, Wilhelm (1806-1894). Grand dictionnaire de la langue latine … (Editio Prima: Paris, 1883-1929) Tom. III, p. 148 — “săgīna, æ, f.”
  3. 3.0 3.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — sagīna, ae, f. (tom. 2, p. 2452)
  4. 4.0 4.1 Langenscheidt, Online-Wörterbuch (Lexicon Latinum et Germanicum)sagina
  5. 5.0 5.1 Olivetti, Dizionario Latino (Lexicon Latinum et Italicum)sagina
  6. 6.0 6.1 Marcus Tullius Cicero - Pro L. Valerio Flacco oratio. (The Latin Library): 7 [17] — sagina
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 Vicicitatio: sagina.
  8. 8.0 8.1 Marcus Terentius Varro - De re rustica / de agricultura. (Loeb Classical Library, Londinio MCMXXXIV). Latin Library: Liber tertius, X. — sagina
  9. Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (The Latin Library):  Tomus / Liber 11. 88, versus 18 — sagina
  10. 10.0 10.1 Lucius Iunius Moderatus Columella - De re rustica - Libri XII. ed. V. Lundström. Anno 1902-1917. (The Latin Library): Liber octavus. Caput XIV. [11]  — sagina
  11. 11.0 11.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber decimus, V. [17] — sagina
  12. 12.0 12.1 Publius Cornelius Tacitus - Historiarum libri XIV. (The Latin Library): Liber I.  [62] — sagina
  13. 13.0 13.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura IV, versus 67 — sagina
  14. 14.0 14.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber X. De vocabulis. Caput C. [58] — sagina