Discretiva

  constantem dictio est in variis linguis:

Formae affines

+/-

Proprietates grammaticales

+/-
Forma Modus flexurae originis
cōnstantem casus accusativus singularis · genus masculinum participii cōnstāns
cōnstantem casus accusativus singularis · genus femininum participii cōnstāns

Appellatio pronuntiatusque

+/-
 API: /koːnsˈtantem/(classice)
Syllabificatio phonetica: cōn·stan·tem — morphologica: con-stant-em

Loci

+/-
M. Tullius Cicero
-106…-43
Titus Livius -58/+17Velleius Paterculus
ca. -20/+35
Lucius Annaeus Seneca -3/+65 Quintus Curtius Rufus ca. 50M. Fabius Quintilianus ca. 35-100 Aulus Gellius
ca. 130-170
Hildegardis Bingensis
1098-1179
Franciscus Petrarca
1304-1374
Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
antiq. class.class.class.class. II II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.

  • Qui igitur utraque in re gravem constantem stabilem se in amicitia praestiterit, hunc ex maxime raro genere hominum iudicare debemus et paene divino. —Laelius de amicitia Ciceronis [1]

class.

  • Itaque si quid laboris vigiliarumque adici possit, certantem secum ipsum adnisurum ut tanto de se consensu civitatis opinionem, quae maxima sit, etiam constantem efficiat. —Ab urbe condita Titi Livii [2][3]

class.

  • Maroboduus, genere nobilis, corpore praevalens, animo ferox, natione magis quam ratione barbarus, non tumultuarium neque fortuitum neque mobilem et ex voluntate parentium constantem inter suos occupavit principatum, sed certum imperium vimque regiam complexus animo statuit avocata procul a Romanis gente sua eo progredi, ubi cum propter potentiora arma refugisset, sua faceret potentissima. —Historiae Romanae Vellei [4][3]

class.

  • Aeque luctatores et totam oleo ac luto constantem scientiam expello ex his studiis liberalibus; aut et unguentarios recipiam et cocos et ceteros voluptatibus nostris ingenia accommodantes sua. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae [5]

saec. I.

  • Oppidum hoc tenent Boeotia profecti, quos Xerxes ex sedibus suis excitos in Orientem transtulit: servabantque argumentum originis peculiarem sermonem ex Graecis plerumque vocibus constantem, ceterum propter commercii necessitatem finitimorum barbarorum lingua utebantur. —Historiae Alexandri Magni Curtii Rufi [6][3]

saec. I.

  • Per constantem partis duxit ordinem: Insidiatori vero et latroni quae potest inferri iniusta nex? —Institutio oratoria Quintiliani [7][3]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • Philosophum nomine Peregrinum, cui postea cognomentum Proteus factum est, virum gravem atque constantem, vidimus, cum Athenis essemus, deversantem in quodam tugurio extra urbem. —Noctes Atticae A. Gellii [8][3]

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

  • Et qui constantem modum ad loquendum habere voluerit, et sapienter ea proferre quae loquitur, calcedonium in manu sua teneat, et eum spiramine suo calefaciat, ut etiam madidus inde fiat, et tunc cum lingua sua lingat, et constantius hominibus loqui poterit. —Subtilitates diversarum naturarum creaturum Hildegardis [9][3]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

  • Quid, si hoc etiam non iactura sed lucrum, et magni fuga periculi est? ut enim sit bonam reperire, constantem ubi querimus. Notum illud summi vatis: varium et mutabile semper femina. —De remediis utriusque fortune Petrarcae [10][3]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Ne igitur haec inde stabiliri desperes: neque n. continuus motus sua stabilitate caret qua sit continuus: sic ut et fortunam poeta sua in inconstantia constantem appellitat. Caeterum in varietate, multitudine, velocitate, et tarditate servetur modus: nec careant conditionibus ad qualitatem adiectorum pertinentibus. —Ars memoriae Iordani Bruni [11][3]

Fontes

  1. Marcus Tullius Cicero - Laelius de amicitia. (The Latin Library): 17 [64] — constantem
  2. 2.0 2.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (The Latin Library): Liber VI, caput 6, [9] — constantem
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 Vicicitatio: constantem.
  4. 4.0 4.1 Velleius Paterculus, Historiarum ad M. Vinicium consulem libri duo (ed. J. Hellegouarc'h, Paris 1982). Liber II. Caput CVIII. p. 1 — constantem
  5. Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (The Latin Library):  Tomus / Liber 11. 88, versus 18 — constantem
  6. 6.0 6.1 Quintus Curtius Rufus - Historiae Alexandri Magni. (Bibliotheca Augustana), Liber X. Capitulum IV, [3] — constantem
  7. 7.0 7.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber quintus, XIV. [19] — constantem
  8. 8.0 8.1 Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber duodecimus. Capitulum XI, [1] — constantem
  9. 9.0 9.1 Hildegardis Bingensis - Subtilitates diversarum naturarum creaturum. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Liber quartus. Cap. XII. - De calcedonio.  — constantem
  10. 10.0 10.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De remediis utriusque fortune. (Universitas Turicensis): Liber II. 18: [De uxoris amissione] — constantem
  11. 11.0 11.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - Ars memoriae. (Universitas Turicensis): Secunda pars. Cap. IX. [De adiectis] — constantem