Discretiva

  ducendi dictio est in variis linguis:

Formae affines

+/-

Proprietates grammaticales

+/-
Forma Persona Tempus Vox Modus­ Casu Verbum
dūcendī
activa gerundium­ genitivo dūcō (dūcere)
Forma Modus flexurae originis
dūcendī casus genitivus singularis · genus masculinum gerundivi dūcendus
dūcendī casus genitivus singularis · genus neutrum gerundivi dūcendus
dūcendī casus nominativus pluralis · genus masculinum gerundivi dūcendus
dūcendī casus vocativus pluralis · genus masculinum gerundivi dūcendus

Appellatio pronuntiatusque

+/-
 API: /duːˈken.diː/(classice)
Syllabificatio phonetica: dū·cen·dī — morphologica: duc-end-i

Loci

+/-
Vitruvius
ca. -80…-15
Titus Livius
-58…+17
C. Plinius Secundus
23–79
M. Fabius Quintilianus
ca. 35–100
P. Cornelius Tacitus
55–117
Decimus Iunius Iuvenalis
ca. 60-130
antiq. class.class. II IIII III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (ca. 30–22 a.C.n.)

  • Itaque primum de lateribus, qua de terra duci eos oporteat, dicam. Non enim de harenoso neque calculoso luto neque sabulone soluto sunt ducendi, quod, ex his generibus cum sint ducti, primum fiunt graves, deinde, cum ab imbribus in parietibus sparguntur, dilabuntur et dissolvuntur paleaeque in his non cohaerescunt propter asperitatem. Faciendi autem sunt ex terra albida cretosa sive de rubrica aut etiam masculo sabulone; haec enim genera propter levitatem habent firmitatem et non sunt in opere ponderosa et faciliter aggerantur. —De architectura Vitruvii [1][2]

class.  (anno 434 u.c.)

  • Movit patres conscriptos cum causa tum auctor, nec ceteros solum sed tribunos etiam plebei, ut se in senatus dicerent fore potestate. Magistratu inde se extemplo abdicaverunt traditique fetialibus cum ceteris Caudium ducendi. Hoc senatus consulto facto lux quaedam adfulsisse civitati visa est. —Ab urbe condita Titi Livii [3][2]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

  • Lateres non sunt ex sabuloso neque harenoso multoque minus calculoso ducendi solo, sed e cretoso et albicante aut ex rubrica vel etiam e sabulo, masculo certe. finguntur optime vere, nam solstitio rimosi fiunt. aedificiis non nisi bimos probant, quia et intritam ipsam eorum, priusquam fingantur, macerari oportet. genera eorum fiunt tria: Lydion, quo nos utimur, longum sesquipedem, latum pedem, alterum tetradoron, tertium pentadoron. —Naturalis historia Plinii [4][2]

saec. I.  (ca. 90–96 p.C.n.)

  • Ac me dubitasse confiteor an hanc partem quaestionis tractandam putarem; nam quis est adeo non ab eruditione modo sed a sensu remotus hominis ut fabricandi quidem et texendi et luto vasa ducendi artem putet, rhetoricen autem maximum ac pulcherrimum, ut supra diximus, opus in tam sublime fastigium existimet sine arte venisse? —Institutio oratoria Quintiliani [5][2]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 116 p.C.n.)

  • Ceterum continuo exercituum otio fama incessit ereptum ius legatis ducendi in hostem. eoque Frisii iuventutem saltibus aut paludibus, imbellem aetatem per lacus admovere ripae agrosque vacuos et militum usui sepositos insedere, auctore Verrito et Malorige, qui nationem eam regebant in quantum Germani regnantur. iamque fixerant domos, semina arvis intulerant utque patrium solum exercebant, cum Dubius Avitus, accepta a Paulino provincia, minitando vim Romanam nisi abscederent Frisii veteres in locos aut novam sedem a Caesare impetrarent, perpulit Verritum et Malorigem preces suscipere. —Annales P. Cornelii Taciti [6][2]

saec. II.  (ca. 100/128 p.C.n.)

  • Si tibi legitimis pactam iunctamque tabellis
non es amaturus, ducendi nulla videtur
causa, nec est quare cenam et mustacea perdas
labente officio crudis donanda, nec illud
quod prima pro nocte datur, cum lance beata
Dacicus et scripto radiat Germanicus auro. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [7][2]

Fontes

  1. 1.0 1.1 De architectura libri decem Vitruvii, (F. Krohn, Lipsiae 1912). Bibliotheca Augustana. Liber secundus, 3. [1] — ducendi
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Vicicitatio: ducendi.
  3. 3.0 3.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (The Latin Library): Liber IX, caput 10, [2] — ducendi
  4. 4.0 4.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber XXXV, cap. 49, [170] — ducendi
  5. 5.0 5.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber secundus, XVII. An ars. [3] — ducendi
  6. 6.0 6.1 Publius Cornelius Tacitus - Annales sive ab excessu divi Augusti libri XVI. (Universitas Turicensis): Liber XIII. [54] — ducendi
  7. 7.0 7.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura VI, versus 201 — ducendi