Victionarium

haruspices

Discretiva

  haruspices dictio est in variis linguis:

Formae affines

+/-

Latine

+/-
Proprietates grammaticales
+/-
Forma Modus flexurae originis
haruspicēs casus nominativus pluralis substantivi haruspex
haruspicēs casus accusativus pluralis substantivi haruspex
haruspicēs casus vocativus pluralis substantivi haruspex
Appellatio pronuntiatusque
+/-
 API: /haˈruspikeːs/(classice)
Syllabificatio phonetica: ha·rus·pi·cēs — morphologica: haruspic-es

Loci

+/-
M. Tullius Cicero
-106…-43		Titus Livius -58/+17Marcus Terentius Varro -37Velleius Paterculus
ca. -20/+35		 L. Iunius Moderatus Columella
ca. 4-70		C. Plinius Secundus 23-79Plinius minor 61-113 Apuleius ca. 125-170Aulus Gellius
ca. 130-170		 Isidorus Hispalensis
560-636
antiq. class.class.class.class. III IIII III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.

  • Irrideamus haruspices, vanos, futiles esse dicamus, quorumque disciplinam et sapientissimus vir et eventus ac res comprobavit, contemnamus; contemnamus etiam Babylonios, et eos, qui e Caucaso caeli signa servantes numeris stellarum cursus persequuntur. —De divinatione Ciceronis [1]

class.

  • Prodigia interim multa nuntiari, quorum pleraque, et quia singuli auctores erant, parum credita spretaque, et quia hostibus Etruscis, per quos ea procurarent, haruspices non erant: in unum omnium curae versae sunt, quod lacus in Albano nemore sine ullis caelestibus aquis causave qua alia quae rem miraculo eximeret, in altitudinem insolitam crevit. —Ab urbe condita Titi Livii [2][3]

class.

  • Hoc secuntur multi, qui haruspices audiunt multum, a quibus proditum, in singulis arboribus quot genera insita sint, uno ictu tot fulmina fieri illut quod fulmen concepit. —De agricultura Varronis [4][3]

class.

  • Nam et haruspices praemonuerant, ut diligentissime iduum Martiarum caveret diem, et uxor Calpurnia territa nocturno visu, ut ea die domi subsisteret, orabat, et libelli coniurationem nuntiantes dati neque protinus ab eo lecti erant. —Historiae Romanae Vellei [5][3]

saec. I.

  • Haruspices sagasque, quae utraque genera vana superstitione rudes animos ad impensas ac deinceps ad flagitia compellunt, ne admiserit, neque urbem neque ullas nundinas noverit, nisi emendae vendendaeve pertinentis ad se rei causa. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae [6][3]

saec. I.

  • In corde summo pinguitudo quaedam est laetis extis. non semper autem in parte extorum habitum est. L. Postumio L. F. Albino rege sacrorum post CXXVI Olympiadem, cum rex Pyrrhus ex Italia decessisset, cor in extis haruspices inspicere coeperunt. Caesari dictatori, quo die primum veste purpurea processit atque in sella aurea sedit, sacrificanti in extis defuit. —Naturalis historia Plinii [7]

saec. I.

  • Illud ipsum, quod oculum modo dextrum modo sinistrum circumlinebat - dextrum si a petitore, alterum si a possessore esset acturus -, quod candidum splenium in hoc aut in illud supercilium transferebat, quod semper haruspices consulebat de actionis eventu, a nimia superstitione sed tamen et a magno studiorum honore veniebat. —Epistulae Plini minoris [8][3]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • Fulgurator et tonitrualis et fulminator, etiam imbricitor, et item dicitur serenator; et plures eum frugiferum vocant, multi urbis custodem, alii hospitalem, amicalem et omnium officiorum nominibus appellant. Est militaris, est triumphator et propagator, tropaeophorus; et multo plura eiusmodi apud haruspices et Romanos veteres inveneris. —De mundo Apulei [9][3]

saec. II.

  • In Claudi quoque Quadrigarii tertio Annali verba haec esse dixit: I dum conciderentur, hostium copias ibi occupatas futurum; in duodevicesimo Annali eiusdem Quadrigarii principium libri sic scriptum: Si pro tua bonitate et nostra voluntate tibi valitudo subpetit, est quod speremus deos bonis benefacturum; item in Valerii Antiatis libro quarto vicesimo simili modo scriptum esse: Si eae res divinae factae recteque perlitatae essent, haruspices dixerunt omnia ex sententia processurum esse. —Noctes Atticae A. Gellii [10][3]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Haruspices nuncupati, quasi horarum inspectores: dies enim et horas in agendis negotiis operibusque custodiunt, et quid per singula tempora observare debeat homo, intendunt. Hi etiam exta pecudum inspiciunt, et ex eis futura praedicunt. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [11][3]

Fontes

  1. ↑ Marcus Tullius Cicero - De divinatione. (The Latin Library): Liber primus. 19 [36] — haruspices
  2. ↑ 2.0 2.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber V, caput 15, [1] — haruspices
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 Vicicitatio: haruspices.
  4. ↑ 4.0 4.1 Marcus Terentius Varro - De re rustica / de agricultura. (Loeb Classical Library, Londinio MCMXXXIV). Latin Library: Liber primus, XL. — haruspices
  5. ↑ 5.0 5.1 Velleius Paterculus, Historiarum ad M. Vinicium consulem libri duo (ed. J. Hellegouarc'h, Paris 1982). Liber II. Caput LVII. p. 2 — haruspices
  6. ↑ 6.0 6.1 Lucius Iunius Moderatus Columella - De re rustica - Libri XII. ed. V. Lundström. Anno 1902-1917. (The Latin Library): Liber primus. Caput VIII. [7]  — haruspices
  7. ↑ Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber undecimus, cap. 71, [186] — haruspices
  8. ↑ 8.0 8.1 Gaius Plinius Caecilius Secundus - Epistularum libri decem. (Bibliotheca Augustana): Liber sextus, Epistula 2, [2] — haruspices
  9. ↑ 9.0 9.1 Apuleius - De mundo. (→Vicifons): Caput XXXVII. — haruspices
  10. ↑ 10.0 10.1 Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber primus. Capitulum VII, [10] — haruspices
  11. ↑ 11.0 11.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber VIII. Caput IX. [17] — haruspices
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=haruspices&oldid=214490"