mus

Solum mus Latine
ab hac subpagina tractatur.
Vide etiam s.v. Mus.

Latine

mūs

Appellatio pronuntiatusque

API: /muːs/

(classice)

Syllabificatio phonetica: mūs — morphologica: mus

Notatio

← Graeca Antiqua μῦς (mûs)^[1]

Nomen substantivum

mūs, mūris comm.

Exiguum animal, incola domuum, penori et vestibus et chartis infestissimum, sed idem felium et mustelarum insidiis ad necem semper quaesitum.^[2]
Instrumentum manuale quo data in computatra introducuntur.^[3]
Convicium hominis vilioris ac sordidi.^[2]
Vox blandientis: “cum me murem dicis”.
Mus marinus.

Declinatio

c.	sing.	plur.
nom.	mūs	mūrēs	I
gen.	mūris	mūrium mūrum	II
dat.	mūrī	mūribus	III
acc.	mūrem	mūrēs	IV
abl.	mūre	mūribus	VI
voc.	mūs	mūrēs	V

Dictiones derivatae

Composita

mus agrestis
mus aranaeus
mus computatralis
mus rusticus
mus urbanus
mures Aegyptii

Deminutiones

mūsculus

Translationes

Animal	dilatare ▼

Animal	collabi ▲

Anglice: mouse (en), (classice etiam) rat (en)
Dacoromane: șoarece (ro) f, (classice etiam) șobolan (ro) m
Germanice: Maus (de) f, (classice etiam) Ratte (de) f
Islandice: mús (is) f, (classice etiam) rotta (is) f

Instrumentum	dilatare ▼

Instrumentum	collabi ▲

Anglice: mouse (en), computer mouse (en)
Dacoromane: maus (ro) n
Germanice: Maus (de) f, Computermaus (de) f
Islandice: tölvumús (is) f

Discretiva

mus dictio est in variis linguis:

Africanice: mus
Batave: mus
Danice: mus
Norvegice: mus
Polonice: mus
Suecice: mus

Dictiones similes

Formae affines

Francogallice

mus

Proprietates grammaticales

Forma	Persona	Tempus	Vox	Modus	Verbum
mus	prima singularis	perfectum	activa	indicativus	mouvoir
mus	secunda singularis	perfectum	activa	indicativus	mouvoir

Appellatio pronuntiatusque

API: [my]

Syllabificatio phonetica: mus

Loci

Marcus Terentius Varro -37

Lucius Annaeus Seneca -3/+65

Petronius Arbiter ca. 14-66

C. Plinius Secundus 23-79

Decimus Iunius Iuvenalis
100-128

Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600

antiq.

class.

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.

Tectorio tacta esse levi circum ostia ac fenestras, nequa intrare mus aliave quae bestia possit. —De agricultura Varronis ^[4]^[5]

class.

“Mus syllaba est. Mus autem caseum rodit; syllaba ergo caseum rodit.” Puta nunc me istuc non posse solvere. Quod mihi ex ista inscientia periculum inminet? Quod incommodum? Sine dubio verendum est, ne quando in muscipulo syllabas capiam aut ne quando, si neglegentior fuero, caseum liber comedat. Nisi forte illa acutior est collectio: “Mus syllaba est. Syllaba autem caseum non rodit; mus ergo caseum non rodit.” O pueriles ineptias! In hoc supercilia subduximus? In hoc barbam demisimus? Hoc est, quod tristes docemus et pallidi? —Ad Lucilium epistulae morales Senecae ^[6]^[5]

saec. I.

Recte, videbo te in publicum, mus, immo terrae tuber: nec sursum nec deorsum non cresco, nisi dominum tuum in rutae folium non conieci, nec tibi parsero, licet mehercules Iovem Olympium clames. —Satyricon T. Petronii Arbitri ^[7]^[5]

saec. I.

Acus sive belone unus piscium dehiscente propter multitudinem utero parit. a partu coalescit vulnus, quod et in caecis serpentibus tradunt. mus marinus in terra scrobe effosso parit ova et rursus obruit terra, tricensimo die refossa aperit fetumque in aquam ducit. —Naturalis historia Plinii ^[8]^[5]

Latinitas postclassica

saec. II.

atque utinam ritus veteres et publica saltem

his intacta malis agerentur sacra; sed omnes

noverunt Mauri atque Indi quae psaltria penem

maiorem quam sunt duo Caesaris Anticatones

illuc, testiculi sibi conscius unde fugit mus,

intulerit, ubi velari pictura iubetur

quaecumque alterius sexus imitata figuras. —Saturae D. Iuni Iuvenalis ^[9]^[5]

Latinitas nova

saec. XVI.

Quaedam vero ita se habent, ut alterum ab altero fugiat et alterum alterum persequatur, ut se habet humidum a sicco, frigidum a calido, interdum frigido persequente seu appetente calidum vel e converso, sicut in animalibus felis persequitur murem non certo odio, sed certa amoris specie (amat cibum), mus vero omnimodo odio persequitur felem; in quibusdam vero appetens appetitum non persequitur, sed invitum attrahit, ut vas concavum et candens et maxime aeneum vel huiusmodi materia e sublimi aquam rapit. —Libri physicorum Aristotelis explanati Iordani Bruni ^[10]^[5]

Fontes

↑ ^1.0 ^1.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) [mūs, mūris, c. (μῦς), die Maus] (tom. 2, p. 1066)
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. III, p. 317 — “MUS, muris, m. et f.”
↑ Vicipaedia → mus computatralis
↑ ^4.0 ^4.1 Marcus Terentius Varro - De re rustica / de agricultura. (Loeb Classical Library, Londinio MCMXXXIV). Latin Library: Liber tertius, V. — mus
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 ^5.4 ^5.5 ^5.6 Vicicitatio: mus.
↑ ^6.0 ^6.1 Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (The Latin Library): Tomus / Liber 5. 6, versus 20 — mus
↑ ^7.0 ^7.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. LVIII. — mus
↑ ^8.0 ^8.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber nonus, cap. 76, [166] — mus
↑ ^9.0 ^9.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura VI, versus 339 — mus
↑ ^10.0 ^10.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - Libri physicorum Aristotelis explanati. (Universitas Turicensis): Liber I. Cap. De generatione et corruptione. — mus

[Georges-1] 1.0 ^1.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) [mūs, mūris, c. (μῦς), die Maus] (tom. 2, p. 1066)

[Forcellini-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. III, p. 317 — “MUS, muris, m. et f.”

[3] Vicipaedia → mus computatralis

[Varro-4] 4.0 ^4.1 Marcus Terentius Varro - De re rustica / de agricultura. (Loeb Classical Library, Londinio MCMXXXIV). Latin Library: Liber tertius, V. — mus

[q-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 ^5.4 ^5.5 ^5.6 Vicicitatio: mus.

[Seneca-6] 6.0 ^6.1 Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (The Latin Library): Tomus / Liber 5. 6, versus 20 — mus

[Petronius-7] 7.0 ^7.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. LVIII. — mus

[Plinius-8] 8.0 ^8.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber nonus, cap. 76, [166] — mus

[Iuvenalis-9] 9.0 ^9.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura VI, versus 339 — mus

[IordanusBrunus-10] 10.0 ^10.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - Libri physicorum Aristotelis explanati. (Universitas Turicensis): Liber I. Cap. De generatione et corruptione. — mus

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]