Auxilium:Declinatio Finnica
Harmonia vocalium
+/-Casus
+/-Lingua Finnica 18 casus habet. Circa 10 usitantur.
Nominativus
+/-Accusativus
+/-Accusativus est casus obiecti. Sed: Syön omenaa (part.) 'Edo malum (partem/tarde).' Formae accusativi:
- n-accusativus = genetivus singularis
- Syön omenan. 'Edo malum (plane).'
- accusativus sine suffixo = nominativus singularis
- Syö omena. 'Ede malum. (unum malum, plane)' Sed: Syö omenaa (part.). 'Ede malum. (quantitatem indefinitam)'
- accusativus pluralis = nominativus pluralis
Pronomina personalia habent accusativos irregulares: minut, sinut, hänet, meidät, teidät, heidät.
Genetivus
+/-sing. | plur. | Latine | |
---|---|---|---|
gen. | suuren kirjan | suurten/suurien kirjojen/†kirjain | libri magni |
- Indicat possessionem. Se on minun kirjani. 'Is est meus liber.'
- Formae obsoletae pluralis: e.g. kotkien >< †kotkain, matkojen >< †matkain. Interdum vigit haec forma: e.g. Yhdysvaltain ('Civitatum Foederatae') est forma usitata. Ceterum est forma poetica.
- Cum postpositionibus. herran kanssa 'cum domino'
- Casus subiecti, e.g.: Minun täytyy juoda. 'Mihi bibendum est.'
- Structurae Latinae cum adiectivis nationum. suomen kieli 'lingua Finnica'
- Casus adiectivi qui est definitio adverbi. omenanmakuinen 'qui malum resipit'
Partitivus
+/-sing. | plur. | Latine | |
---|---|---|---|
part. | tätä ystävää/†ystävätä | näitä ystäviä | hunc amicum |
- Casus obiecti. Vide etiam #Accusativus.
- Quantitas indefinita. Syö omenaa (part.). 'Ede malum. (quantitatem indefinitam)'
- Sententia negativa. En lue sanakirjaa. 'Non lego lexicon.'
- Cum numero (non "unus"), singularis: Puussa kasvaa vain kaksi omenaa. 'Tantum duo mala in arbore crescunt.'
- Cum alia quantitate. lasi maitoa 'poculum plenus lacte'; monta ystävää 'multi amici'
- Interiectiones. kiitoksia! 'gratias!'; hyvää matkaa! 'vade feliciter!' (lit. "bonam excursionem/peregrinationem/...")
- Cum praepositionibus. ennen sinua 'ante te'
Inessivus
+/-sing. | plur. | Latine | |
---|---|---|---|
iness. | tässä kirjassa | näissä kirjoissa | in hoc libro |
- Esse in loco aut obiecto.
- Nomina locorum: inessivus aut adessivus (regula regularis non exstat). Suomessa 'in Finnia' >< Venäjällä (adess.) 'in Ruthenia'; Helsingissä 'Helsingiae' >< Tampereella (adess.) 'Tammerforsiae'
Elativus
+/-sing. | plur. | sing. Latine | |
---|---|---|---|
elat. |
Illativus
+/-sing. | plur. | sing. Latine | |
---|---|---|---|
illat. |
Adessivus
+/-sing. | plur. | Latine | |
---|---|---|---|
adess. | uudella torilla | uusilla toreilla | in foro novo (aut alia significatio) |
- Casus loci.
- "Super". tiellä 'in via'; Pylväällä istuu kissa. 'In columna sedet catus.'; Taivaalla lentää lintu. 'In caelo volat avis.' Sed: Tapahtukoon sinun tahtosi myös maan päällä niin kuin taivaassa (iness.). 'Fiat voluntas tua, sicut in caelo, et in terra.'
- "Ad", "apud". Hän oli järvellä. 'Is erat apud lacum.'
- täällä 'hic'; tuolla 'illic'
- Nomina locorum. Venäjällä 'in Ruthenia' sed: Suomessa (iness.) 'in Finnia'
- "Cum" (auxilio). ystävien avulla 'amicorum auxilio'; kaivan lapiolla 'tollo batillo'
- Olla + adessivus. Opettajalla on omena. 'Magister habet malum.' (Lit. "Malum (cum) magistro est.")
Ablativus
+/-sing. | plur. | sing. Latine | |
---|---|---|---|
abl. |
Allativus
+/-sing. | plur. | sing. Latine | |
---|---|---|---|
allat. |
Essivus
+/-sing. | plur. | Latine | |
---|---|---|---|
ess. | vanhuksena | vanhuksina | posito senex |
- Posito.
- mutta kun jumalana / näyttäydyt minulle kivekset näkyvissä / on minun puhuttava vitusta ja kyrvästä
- sed cum tu posito deus pudore / ostendas mihi coleos patentes / cum cunno mihi mentula est vocanda –Priapeia 29
Translativus
+/-sing. | plur. | sing. Latine | |
---|---|---|---|
translat. |
Instructivus
+/-Abessivus
+/-Comitativus
+/-Casus adverbiorum
+/-- Superessivus
- Delativus
- Sublativus
- Lativus
- Temporalis
- Causativus
- Multiplicativus
- Distributivus
- Distributivus temporalis
- Prolativus
- Situativus
- Oppositivus
Categoriae declinationis
+/-Secundum Nykysuomen sanakirja ("Lexicon linguae Finnicae hodiernae"). Nexus sunt ad formulas fi-declinatio-.
|
Fontes
+/-- Leila White: Suomen kielioppia ulkomaalaisille. Oy Finn Lectura Ab. Helsingia 1993.
- Panu Mäkinen: Suomen kielioppi - Adverbisijat (30 Septembris 2007)